TRADEPARK-NOORD TE TILBURG 217 10 La Tène-glas P. van de Geer In een paalspoor (S6.1.3) van de achtpalige spieker structuur 1 in put 6 is één stukje van een zogenaamde glazen La Tène-armband of -armring (v71) gevonden.351 Het gaat om een 5-ribbig fragment van 20 mm lang, 13 mm breed en 5 mm dik. Het fragment heeft een brede middenrib met aan weerszijden daarvan 2 smalle buitenribben. Typologisch gezien kan het stukje worden toegedicht aan het type 7a in de typologie van Haevernick.352 De armband heeft een enigszins geelgroen uiterlijk, maar blijkt bij nadere inspectie gemaakt van kleurloos glas met een dunne laag van gele, ondoorzichtige glaspasta aan de binnenzijde. Bij dit exemplaar is het gele glas in dunne, elkaar overlappende lagen in het lichaam van de armband terecht gekomen. Dit verschijnsel komt maar weinig voor. Voor de vindplaats Manching (Dld) is geopperd dat het om gerecycled glas gaat.353 In zowel Manching als Berching-Pollanten (Dld), beide vindplaatsen met zeer grote assemblages La Tène-glas, domineert ook de geelgroene kleur bij armbanden waarbij gele glaspasta in het glaslichaam van de armband terecht is gekomen.354 In Berching-Pollanten komt dit fenomeen echter alleen bij bepaalde typen voor, wat zou duiden op een doelbewuste toepassing en dus het idee van recycling tegenspreekt. Opvallend genoeg komt het daar juist bij fragmenten van het type 7a nooit voor. Het feit dat het gele glas in een dergelijk regelmatig patroon in de armband zit, lijkt recycling enigszins tegen te spreken. Mogelijk is deze “versiering” eerder het gevolg van een productiefout of toch intentioneel. La Tène glas komt veelvuldig voor in het Nederrijnse gebied. Duidelijke concentraties Figuur 10.1. Bovenzijde, onderzijde en doorsnede van fragment van glazen La Tène-armband of -armring (v71). Schaal 2:1. bevinden zich in het Oostelijk Rivierengebied, langs het Limburgse stroomgebied van de Maas en in het Kromme Rijngebied. In en rond Tilburg zijn zij echter nagenoeg onbekend. Opvallend genoeg komt de enige Archis-waarneming van La Tène glas uit Tilburg zelf ook uit Zuid-Tilburg.355 Het gaat om een armbandfragment van het type 3b, met een onbekende kleur, gevonden bij graafwerkzaamheden aan de Stappegoorweg, nog geen 1,5 km naar het oosten van Tilburg-Tradepark.356 Circa 1,2 km naar het zuidoosten zijn tijdens archeologisch onderzoek op de Huzarenwei te Goirle nog twee fragmenten aangetroffen: één blauw fragment van het type 3a afkomstig uit een crematiegraf en een purper fragment van het type 3b afkomstig uit de middenstijl van een huisplattegrond.357 Door het ontbreken van een sterk typechronologisch raamwerk voor het Nederrijnse gebied moet het glas gedateerd worden aan de hand van de beter ontwikkelde Centraal-Europese chronologieën. Daar worden armbanden van het type 7a meestal geplaatst in de periode vanaf La Tène C2 tot en met het begin van La Tène D met mogelijk al een sporadisch voorkomen in La Tène C1.358 Dat laatste kan voor het Nederrijnse gebied worden bevestigd door een goed gedateerde vondst van een armband uit een crematiegraf te Itterne-Emmaus.359 De introductie van glazen armbanden van kleurloos glas wordt geplaatst in La Tène C2.360 Het fragment uit Tilburg-Tradepark dateert daarmee hoogstwaarschijnlijk ergens in de 2e eeuw voor Chr. 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 Voor de vondstlocatie van het La Tène-glas, zie iguur 6.12: structuur 1. Haevernick 1960. Gebhard 1989. Schäfer 2010, 47. Archis-waarneming 411276 . Hendriks 1989, 58. Bink 2005, 67. Peddemors 1975, 106-108; Venclová 1990, 122-124. Van de Geer 2011, 151. Karwowski 2004, 73; Venclová 1990, 118.